
Bademcik vücutta ne işe
yarar? Geniz etinin bademcikten farkı nedir?
Bademcikler (Tonsil) ve geniz eti (Adenoid) vücudun
bağışıklık sisteminde rol alan, lenfosit üretmekle görevli lenfoid dokulardır.
Bademcikler boğaz girişinde dil kökünün iki yanında, geniz eti ise nasofarenks
denilen burun arkasındaki geniz bölgesinde yer alır.
Vücudun bademciğe ihtiyacı
var mıdır?
Vücudumuzdaki her organ gibi bademciklerinde bazı görevleri
vardı, ancak bu olmazsa olmaz bir fonksiyon değildir. O yüzden halen dünya
üzerinde özellikle çocuk yaşlarda uygulanan cerrahi müdahalelerin büyük bir
kısmını bademcik ve geniz eti operasyonları oluşturur.
Bademcikler neden şişer?
Bademciklerin virüs veya bakterilerle enfekte olması sonucu
boyutunun artması bademcik şişmesi olarak hissedilir. Boğaz ağrısı, ateş, yutma
güçlüğü, halsizlik, ağızda kötü koku, boyun bezelerinde şişme, gibi
şikâyetlerde eklenebilir.
Bademcik alınmalı mıdır?
Bademcik hep geniz eti ile birlikte mi alınır?
Bademcik operasyonları gerekli durumlarda uygulanmalıdır.
Bademciklerle geniz eti benzer lenfoid dokular olduğu için özellikle çocuk
hastalarda çoğu zaman bademcik problemleri geniz eti problemleri ile birlikte
olur ve operasyon gerektiğinde genellikle birlikte alınmaları gerekir. Bu
lenfoid dokuların ameliyatla alınması genellikle iki nedenle gerekebilir. İlki
bademcik ve geniz etinin boyutlarının artarak havayolunu tıkamaları, ikincisi
ise sık iltihaplanmalarıdır.
Bademcikler ne zaman
alınmalıdır?
Bademcikler gerekli olduğu durumlarda her yaşta alınabilir.
Genellikle gece uykuda solunum durma atakları (apne) oluşması dışında bademcik
operasyonları için 2,5 yaş sonrası beklenmelidir. Geniz eti operasyonları ise
daha ufak yaşlarda güvenle uygulanabilir. Bademcik operasyonlarında üst yaş
limiti yoktur fakat erişkin hastalarda operasyon sonrası kanama, ağrı gibi
komplikasyonlar daha sık görülür.
Yaşa bağlı olarak
bademcikler daha çok mu sorun yaratır?
Bademcik sorunları çocukluk çağından sonra genellikle
azalır. Yaşla birlikte havayolu çapı artarak tıkayıcı durumlar daha az görülür,
yaşla birlikte genel bağışıklık sisteminde de gelişmeler olduğundan bademcik
enfeksiyonları yaşla birlikte azalabilir. Ancak erişkin bademcik enfeksiyonları
çok daha ağır geçer, uzun iyileşme süresi iş kayıpları ve daha uzun sağlık
sorunlarına neden olur.
Kaç yaşına kadar bademcik
alınmalıdır?
Bademcik operasyonları her yaşta uygulanabilir, genellikle 3
– 5 yaş grubunda daha sık uygulanmaktadır ancak bademcik operasyonları için
gerekli şartlar ve zorunluluklar oluştuğunda, çocuk daha da büyüsün diye
beklemek çoğu zaman faydadan çok zarar getirecektir.
Bademcik ve geniz eti ameliyatı
kararı nasıl alınır?
Sık enfeksiyon geçirilmesi: Birbirini takip eden yıllarda,
senede 3 veya daha enfeksiyon geçirilmesi.
Bademciklerin yutmayı ve solunumu zorlaştıracak kadar
büyümesi
Bademcik üzerinde yiyecek birikerek kötü ağız kokusuna neden
olması
Geniz etinin solunumu bozacak kadar büyümesi
Geniz eti ve bademciklerin kulakta sıvı birikimine neden
olarak işitme kaybı yaratması
Sık sinüzit atakları ve kronik öksürüğe neden olacak kronik
geniz eti iltihapları.
Bademcik ameliyatlarının
mevsimi var mıdır?
Bademcik operasyonları her mevsim yapılabilir. Operasyon
sonrası ağrı nedeniyle ufak çocukların sıvı alımı kısıtlanabilir ve
komplikasyon oranı artabilir. Genellikle kış ve ilkbahar daha uygun aylardır.